ป่าตะวันตกอันเป็นต้นกำเนิดของผืนป่ามรดกโลก โดยพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขาสูงสลับซับซ้อนมีสภาพอากาศจะเย็น และจะหนาวมากในระหว่างเดือนพฤศจิกายน-กุมภาพันธ์ พรรณไม้ส่วนใหญ่เป็นป่าดงดิบ ป่าผลัดใบ สำหรับสัตว์ป่าที่พบเห็น ได้แก่ เสือลายเมฆ สมเสร็จ เลียงผา เหยี่ยว นกกระทุง เป็นต้น ที่นี่ได้รับการประกาศเป็นเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอุ้มผาง เมื่อปี พ.ศ. 2532 จัดเป็นเขตป่าอนุรักษ์เพื่อการสงวนและ รักษาทรัพยากรธรรมชาติ น้ำตกทีลอซู น้ำตกที่มีขนาดใหญ่และมีความสวยงามที่สุดของเมืองไทยและติดอันดับ 1 ใน 6 ของโลกคำว่า ทีลอซู นั้น เป็นภาษากะเหรี่ยงแปลว่าน้ำตกดำ ที่นี่อยู่ห่างจากที่ทำการเขตฯ 3 กิโลเมตร มีลักษณะเป็นน้ำตกภูเขาหินปูนขนาดใหญ่ ตั้งอยู่บนความสูงจากระดับน้ำทะเล 900 เมตร โดยเกิดจากลำห้วยกล้อท้อทั้งสายไหลตกลงสู่หน้าผาสูงชัน และมีน้ำไหลแรงตลอดปี ทั้งนี้ความกว้างของตัวน้ำตกประมาณ500เมตร ไหลลดหลั่นเป็นชั้นๆ ที่มีความสูงประมาณ 300 เมตร แวดล้อมด้วยป่าดงดิบที่สมบูรณ์ ทั้งนี้การเดินทางไปชมน้ำตกแต่ละชั้นบางครั้งจะต้องเดินผ่านสายน้ำตกควรใช้ความระมัดระวังมากเป็นพิเศษ การเดินทางรถยนต์จากอำเภออุ้มผางใช้เส้นทางสายอุ้มผางแม่สอดถึงหลักกิโลเมตรที่ 161 มีทางแยกซ้ายที่บ้านแม่กลองใหม่ไปด่านเดลอ หรือจุดตรวจ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอุ้มผาง เป็นระยะทาง 30 กิโลเมตร
